बिहार निवडणुकीचे निकाल काँग्रेस पक्षाच्या भविष्यावर आणि राहुल गांधींच्या नेतृत्व क्षमतेवर निर्णायक परिणाम करतील
पाटणा : बिहार विधानसभा निवडणुकीत मतचोरीचा मुद्दा उपस्थित करून काँग्रेस नेते राहुल गांधी यांनी पुन्हा एकदा राष्ट्रीय राजकीय वर्तुळात खळबळ उडवून दिली आहे. राजकीय विश्लेषक हे केवळ निवडणूक आयोग किंवा ईव्हीएमवर आरोप म्हणून पाहत नाहीत. त्यांचा असा विश्वास आहे की हे पाऊल राहुल गांधींची पक्षातील पकड मजबूत करण्यासाठी आणि त्यांचे नेतृत्व वाचवण्यासाठी एक रणनीती आहे. राजकीय विश्लेषक आणि ज्येष्ठ पत्रकार सुरेंद्र अग्निहोत्री यांचा असा विश्वास आहे की वारंवार होणाऱ्या पराभवांसाठी बाह्य घटकांना जबाबदार धरून, राहुल गांधी हे संदेश देऊ इच्छितात की काँग्रेसचा पराभव त्यांच्या वैयक्तिक कमकुवतपणामुळे नाही तर बाह्य शक्ती आणि परिस्थितीमुळे झाला आहे.
राहुल गांधी यांनी २०१४ च्या लोकसभा निवडणुकीतील पराभवासाठी पक्षाच्या कमकुवतपणाला जबाबदार धरले होते. २०१९ मध्ये त्यांनी मोदी सरकार, ईडी, सीबीआय आणि आयकर विभागाला दोष दिला. २०२४ मध्ये त्यांनी ईव्हीएमला दोष दिला. आता बिहार निवडणुकीत ते मतदान यंत्रे आणि निवडणूक आयोगाला लक्ष्य करत आहेत. राजकीय विश्लेषक आणि ज्येष्ठ पत्रकार डॉ. आशिष वशिष्ठ म्हणतात की ही रणनीती काँग्रेसच्या नेतृत्वाबद्दलच्या प्रश्नांविरुद्धच्या बचावाचा एक भाग आहे.
लोकसभेत २४० जागांची मोदी लाट असूनही, महाराष्ट्र आणि हरियाणामधील पराभवामुळे काँग्रेसच्या आशा धुळीस मिळाल्या. जर बिहारमध्येही पराभव झाला तर राहुल गांधींच्या नेतृत्वाबद्दल पुन्हा प्रश्न उपस्थित होतील. म्हणूनच, त्यांनी असे म्हणणे महत्त्वाचे आहे की ते हरले नाहीत, तर त्यांचा पराभव झाला आहे. तज्ज्ञांचे मत आहे की राहुल गांधींच्या या कृतीमुळे काँग्रेसमध्ये असा संदेश जातो की पक्ष अंतर्गतरित्या निवडणुका जिंकण्यात अपयशी ठरणाऱ्या नेत्यांविरुद्ध पर्याय शोधत आहे.
राहुल गांधी यांचे विधान भाजप आणि विरोधी पक्षांसाठीही एक संदेश बनले आहे. यावरून हे स्पष्ट होते की राहुल गांधी त्यांच्या पराभवाचे कारण सिद्ध करण्याऐवजी मतदान यंत्रे आणि निवडणूक आयोगाला दोष देऊन निवडणूक मानसिकता बदलू इच्छितात. बिहार निवडणुकीच्या निकालांमुळे काँग्रेस पक्षातील नेतृत्वातील गोंधळ आणखी तीव्र होण्याची शक्यता आहे. राहुल गांधींचे हे पाऊल त्यांना सध्या तरी एक ढाल प्रदान करते, परंतु खरी परीक्षा भविष्यातील निवडणुका आणि पक्षाच्या रणनीतीमध्ये असेल.
