नवी दिल्ली : केंद्र सरकारने वक्फ सुधारणा कायदा २०२५ शी संबंधित काही विशेष नियम अधिसूचित केले आहेत. एकात्मिक वक्फ व्यवस्थापन, सक्षमीकरण, कार्यक्षमता आणि विकास नियम, २०२५ गुरुवारी ३ जुलै रोजी अधिसूचित करण्यात आले आहेत. हे नियम वक्फ कायद्याशी संबंधित वेबसाइट, डेटाबेस आणि वक्फ मालमत्ता, त्यांची नोंदणी, लेखापरीक्षण आणि खात्यांचे व्यवस्थापन इत्यादी बाबींचे निराकरण करतील. कोणताही कायदा अंमलात येण्यासाठी, त्याचे नियम अधिसूचित करणे आवश्यक आहे. वक्फ नियम अधिसूचित करण्याचा अर्थ असा आहे की कायदा आता पूर्णपणे लागू आहे. तथापि, त्याच्या काही तरतुदींबाबत सर्वोच्च न्यायालयात अजूनही सुनावणी सुरू आहे आणि त्या तरतुदी नियमांमध्ये समाविष्ट केलेल्या नाहीत. नियमांनुसार, आता वक्फ मालमत्तेची तपशीलवार माहिती शेअर करण्यासाठी, अशा मालमत्तेची यादी अपलोड करण्यासाठी, नवीन धार्मिक देणग्यांची (औकाफ) नोंदणी करण्यासाठी, जुन्या वक्फचे व्यवस्थापन करण्यासाठी आणि वक्फच्या मुतवल्लींच्या खात्यांची माहिती देण्यासाठी, वक्फ मालमत्तेचे ऑडिट अहवाल प्रकाशित करण्यासाठी एक पोर्टल आणि डेटाबेस तयार केला जाईल. नियमांमध्ये असे म्हटले आहे की केंद्रीय अल्पसंख्याक व्यवहार मंत्रालयाचे संयुक्त सचिव या पोर्टल आणि डेटाबेसचे निरीक्षण आणि नियंत्रण करण्यासाठी जबाबदार असतील.वक्फ कायद्यात केलेल्या तरतुदीनुसार पोर्टलवर सर्व श्रेणी तयार केल्या जातील, ज्यामध्ये वक्फ मालमत्तेचे निरीक्षण आणि व्यवस्थापन, चालू न्यायालयीन खटले, वाद आणि इतर तपशीलवार माहिती उपलब्ध असेल.
नियमांमध्ये असे म्हटले आहे की प्रत्येक राज्य सरकार संयुक्त सचिव पातळीच्या अधिकाऱ्याची नोडल अधिकारी म्हणून नियुक्ती करेल आणि केंद्र सरकारशी सल्लामसलत करून एक केंद्रीकृत सहाय्यक युनिट स्थापन करेल, जे वक्फ आणि त्याच्या मालमत्तेचे तपशील अपलोड करण्यास, खात्यांची नोंदणी, देखभाल, ऑडिट आणि वक्फ आणि बोर्डाच्या इतर संबंधित क्रियाकलापांना सुलभ करण्यास मदत करेल. नियमांनुसार, पोर्टल आणि डेटाबेसमध्ये नवीन वक्फच्या नोंदणीचे रिअल-टाइम मॉनिटरिंग आणि वक्फ आणि वक्फला समर्पित मालमत्तेचे तपशील दाखल करणे, संस्थात्मक प्रशासन, न्यायालयीन खटले आणि वाद निराकरण, आर्थिक देखरेख आणि संसाधन व्यवस्थापन आणि सर्वेक्षण आणि त्याचा विकास या सुविधांचा समावेश असेल.
नियमांनुसार, प्रत्येक मुतवल्लीला पोर्टल आणि डेटाबेसमधून प्राप्त झालेल्या वन-टाइम पासवर्ड (ओटीपी) च्या प्रमाणीकरणाद्वारे त्याचा मोबाइल नंबर आणि ई-मेल पत्ता वापरून पोर्टल आणि डेटाबेसवर नोंदणी करणे आवश्यक आहे. त्यानंतर त्याला पोर्टल आणि डेटाबेसमध्ये प्रवेश करणे आणि वक्फला समर्पित त्याच्या वक्फ आणि मालमत्तेची माहिती प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे. नोंदणीनंतर, मुतवल्ली त्याच्या वक्फच्या संदर्भात पोर्टल आणि डेटाबेसच्या भविष्यातील वापरासाठी ओटीपीसह त्याचा मोबाइल नंबर आणि ई-मेल आयडी वापरून लॉगिन करण्यास सक्षम असेल.
मुतवल्ली हा वक्फ मालमत्तेचा व्यवस्थापक किंवा प्रशासक असतो, जो एक इस्लामिक धर्मादाय देणगी आहे. पोर्टल आणि डेटाबेसचा प्रत्येक वापरकर्ता, ज्यामध्ये मंडळ, जिल्हाधिकारी, कायद्याच्या कलम ३क अंतर्गत नियुक्त केलेले अधिकारी आणि वक्फशी व्यवहार करणारे केंद्र सरकार आणि राज्य सरकारचे इतर अधिकारी यांचा समावेश आहे, त्यांना देखील या नियमानुसार पोर्टल आणि डेटाबेसमध्ये लॉगिन करणे आवश्यक आहे.
